رسانههایی که تنها به فکر جذب مخاطب هستند
رسانههایی که تنها به فکر جذب مخاطب هستند
متأسفانه در برخی از رسانههای کشور وظیفه یک رسانه خوب تنها انعکاس بدون دخل و تصرف خبر مطرح میشود و به این فکر نمیشود که بازتاب سخن فلان مسئول و پخش آن در افکار عمومی، چه تبعاتی را به دنبال دارد.
این روزها هر چه به ایام انتخابات نزدیکتر میشویم اظهار نظرهای مسئولان و افرادی که سخنشان در جامعه اثرگذار است بیش از گذشته منعکس میشود.
در این میان سخنان برخی افراد بلافاصله در خبرگزاریها و جراید منتشر میشود و افکارعمومی را به سمت جهتگیری های خاص هدایت میکند.
از همین باب اهمیت این نکته که این افراد باید تا چه حد در کلام و اظهارات خود مراقبت داشته باشند بسیار مشهود و غیر قابل انکار است اما وقتی در اول صبح نگاهی به روزنامههای کشور میاندازیم تنها باید در صفحه اول شاهد دعوای دو شخص، دو گروه ،دو جبهه یا دوجناح باشیم.
فردی درباره فردی دیگر درست یا غلط اظهار نظری کرده و آن رسانه بدون اینکه بداند این مطلب دردی از مردم و مسئولان دوا میکند یا خیر آن را منتشر مینماید.
از طرفی دیگر رسانه ها هم در مقابل سخنان افراد وظایفی بر عهده دارند. متأسفانه در برخی از رسانههای کشور وظیفه یک رسانه خوب تنها انعکاس بدون هیچ دخل و تصرف خبر مطرح میشود و به این فکر نمیشود که بازتاب سخن این مسئول در رسانه و کشیدن این موضوع به مردم، چه تبعاتی را به دنبال دارد.
آیا این سوال برای یک رسانه مطرح است که اگر این اتهامی که فلان شخص به دیگری زد و من منتشرش کردم، اگر خلاف واقع باشد چه جوابی را باید در پیشگاه الهی داشته باشم؟ آیا یک رسانه قبل از انتشار خبر یا تحلیلش، به وحت ملی هم فکر میکند؟ آیا یک رسانه این اعتماد به نفس را دارد که مطالب اخلاقی فرهنگی را جزء خبرهای دسته اول خود منتشر کند؟
براستی آخرین بار کدام خبرگزاری و یا روزنامه ای را دیدهاید که در صفحه اول خود از امام زمان(عج) و وظایف منتظر واقعی تیتر زده باشد؟ از خطبه های علی (ع) گفته باشد؟ از عبرت های تاریخ گفته باشد؟ کدام خبرگزاری و روزنامه را سراغ دارید که هماکنون در حال فرو نشاندن آتش اختلافات است؟ کدام خبرگزاری و روزنامه را سراغ دارید که هماکنون در حال ایجاد وحدت بین مردم با مسولان و یا مسولان با یکدیگر هستند؟
کدام خبرگزاری و روزنامه را سراغ دارید که در تیتر اولش بازگو کردن و علاج مشکلات رایج جامعه مثل رواج غیبت و تهمت اباحی گری و... را درج کرده باشد؟.
اما در میان تمام سوالات مطرح شده نگاهی فرمایشات مقام معظم رهبری میتواند تا حدی نگاه آینده رسانهها را تحت تاثیر قرار دهد. رهبر معظم انقلاب خطاب به رسانه ها میفرمایند: "مسؤولان، فرزانگان، دلسوزان و كسانى كه با افكار عمومى مواجهند، نباید بگذارند كه دستهاى بدخواه بيايد و ميكروبهاى اختلاف را در فضاى ذهنى تزريق كند. چه فايدهاى براى مردم دارد؟! چه كمكى به مردم است كه شعارهاى اختلافآميز و شعارهاى تفرقهانگيز در ميانشان رواج پيدا كند؟! نياز واقعى مردم، اينها نيست؛ نياز واقعى مردم چيز ديگرى است. اختلافافكنى، ايجاد دغدغه و دلهره ميان مسؤولان و ميان مردم، خدمتى به مردم نمىكند. اين انقلاب و اين نظام اسلامى و اين ملت بزرگ، از عوامل حقيقى اقتدار و بقاء برخوردارند". «مشروح بيانات مقام معظم رهبرى در جمع مردم استان اردبيل1379/05/03».
"بعضيها هم همّشان اين است كه بنشينند و ذهن و چشم و دست و قلم و زبان مصرف كنند، براى اينكه آتش اختلافى بيفروزند و به اسم مسائل خطّى و حزبى و گروهى و جناحى، دو دسته را به جان هم بيندازند! اين كارها را بايد رها كنند... نگرانى آنجاست كه بهجاى پرداختن به مسائل واقعى زندگى مردم، به مسائل سياسى با نامهاى جعلى و گوناگون بپردازند و با اختلافافكنى و متشنّج كردن فضاى سياسى كشور، دشمن را خشنود كنند؛ اينها بد است. بنده به همهى كسانىكه در هدايت افكار عمومى و ارائهى راه درست نقش دارند، نصيحت مىكنم كه وظيفهى الهى و وظيفهى اسلامى خودشان را بدانند؛ وظيفهى در مقابل اين ملت و اين كشور را بدانند"«بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار اقشار مختلف مردم1378/12/11».
شاید بسیاری از مردم به جزئیات و حربههای تیترنویسی در رسانهها آگاهی نداشته باشند اما اگر همین مردم در جلسهای که فلان مسول سخنرانی کرده باشد حضور پیدا کرده باشند و فردایش انعکاس سخن آن فرد را در رسانه ببیند، ناگزیر به بیتوجهی برخی از رسانهها پی میبرند.
اهالی رسانه به خوبی میدانند که گاهی سخن یک فردی را میشود طوری تیتر زد که دقیقاً معنای خلاف مراد گوینده را بدهد. این یک واقیت است که اکثر رسانه ها با توجه به سلایق حزبی و گروهی خود تیترهایی را انتخاب میکنند و حتی برخی از این طریق قصد کاسبی برای افزایش مخاطب خود را در پیش گرفته اند.
این جسارت تا حدی پیش رفته است که در برخی از موارد شاهد آن هستیم که این خبط بزرگ در مورد سخنان رهبر معظم انقلاب به کار گرفته میشود. این مسئله تا جایی پیش میرود که رهبر انقلاب هم در فردای روز سخنرانی خود نسبت به انعکاس نادرست سخنانش انتقاد و گله میکند.
برای نمونه رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود در جمع مردم فارس سخنان خود را با نقطه عطفی در القای آرامش به فضای ملتهب ایجاد شده توسط برخی جریانها و رسانهها در چند روز اخیر مطرح میکنند اما متأسفانه بعد از سخنان آرامش بخش ایشان برخی سایتها، خبرگزاریها و روزنامههای داخلی آگاهانه و یا ناآگاهانه به گونهای سخنان رهبر فرزانه انقلاب را منتشر کردند که گویی بیانات ایشان درباره جلوگیری از انحراف در آرمانهای ملت ایران، مربوط به ماجرای مربوطه است.
پرداختن بدون تحلیل و برجسته کردن این بخش از سخنان رهبری که "تا زنده هستم نخواهم گذاشت انحرافی در حرکت ملت ایران ایجاد شود" بدون اشاره به مابقی گفتارهای معظمله سبب شد تا در فردای آن روز رهبر معظم انقلاب در دیدار وزیر كشور و جمعی از فرماندهان نیروی انتظامی مطرح کنند: متأسفانه برخوردی که برخی روزنامه ها با این سخنان کردند، بجای القای آرامش در کشور، القای دوگانگی و دعوا را میکرد. نباید به گونه ای صحبت و یا مطلبی نوشته شود که القای تنش و درگیری در جامعه باشد زیرا این موضوع، خلاف شرایط کنونی کشور است.
از آن روز چند ماه میگذرد. حال باید پرسید که آیا رسانههای داخلی همان خط و مشی گذشته را دنبال نمیکنند؟ آیا انتقاد رهبری از آنان شامل، وضعیت کنونی آنان نمیشود؟
اینجا سوالی در ذهن مخاطب صورت میگیرد که فلان رسانهای که مدعی پیروی از خط امام و رهبری است، چرا سخن رهبری را سمعاً و طاعتاً گوش نمیدهد و به جای عذرخواهی و جبران اشتباهات مکرر، عملکرد رسانهاش را توجیه میکند؟
در نکات بالا قصد نگارنده که خود نیز از اهالی رسانه است ایجاد تلنگری در فضای ارتباطاتی کشور بوده تا با نزدیک شدن به انتخابات مجلس حرکتی در جهت مقاصد دشمنان نظام صورت نگیرد.
در راستای بهرهمندی از یک راهبردی ایدهآل تنها ایدهای که می توان از آن یاد کرد یادآوری کلیدواژههایی است که رهبر انقلاب در بازه های زمانی مختلف به آن اشاره کردهاند.
شاید خواندن این سخنان بتواند معیاری برای سنجش عملکرد رسانهها باشد.
"يكى از كارهائى كه لازمهى تقواى ماست، فرو نشاندن آتش است. اين شعلهور شدن آتش - مراد، همين آتشهاى اختلافاتى است كه بين مجموعهها هست، بين گروهها هست، بين دستگاهها هست - در حكم آتش سوزان است. سعى همه بايد اين باشد كه اطفاء كنند. نبايد بر روى آتش بنزين پاشيد، نبايد آتشها را مشتعل كرد. اينكه ما مكرر در مكرر توصيه ميكنيم به دوستان، به مسئولين، به كسانى كه تريبون دارند، به كسانى كه حرفشان يا به طور عموم يا در بخشى از فضاى كشور منعكس ميشود، كه گفتهها را، زبانها را، اظهارات را، تعبيرات را كنترل و مراقبت كنند، به خاطر اين است. گاهى اوقات يك تعبيرى نه فقط ضد اطفاء نائره است، بلكه مشتعل كردن هرچه بيشتر نائره است؛ اطفاء نيست، بلكه ضد اطفاء است .بيانات در ديدار مسئولان نظام جمهورى اسلامى ايران"1390/05/16.
ایشان در سخنانی دیگر میفرمایند: "اتحاد و اتفاقى كه رمز همهى پيشرفتها و پيروزيهاست، امروز بيشتر از همه براى اين كشور لازم است. مسئولين كشور هم واقعا دارند زحمت ميكشند، حقيقتا دارند زحمت ميكشند. دولت، مسئولين، مديران بخشهاى مختلف، تلاش ميكنند. اگر كسى ايراد و انتقادى هم دارد، نبايد آن را جورى مطرح كند كه اين مديرى كه در تلاش هست براى اينكه كار را بهتر انجام دهد، او را تضعيف كند. اختلافات غالبا از هوسهاى نفسانى بر ميخيزد. اگر كسى بگويد اين عمل من كه اختلافانگيز بود، تفرقهانگيز بود، براى خداست، اين را باور نكنيد. تفرقهى بين مؤمنين كار خدائى نيست، براى هدف خدائى انجام نميگيرد؛ كار شيطانى است؛ كار شيطانى است. ايجاد بغضاء و كينه بين مؤمنين، فضاى اختلاف را به وجود آوردن، اين كار شيطان است، كار خدائى نيست. كار خدائى همدلى است. يك نفر يك كارى دارد، مسئوليتى را بر عهده گرفته، ديگران بايد كمك كنند تا كار را خوب انجام دهد. اگر ضعفى داشت، به او تذكر دهند؛ اما نگذارند او تضعيف شود. اين كسى كه اين علم را بر دوش كشيده، بلند كرده، همه بايد كمكش كنند؛ يكى عرقش را پاك ميكند، يكى بادش ميزند. اگر ديدند كه در نگه داشتن علم دارد اشتباه ميكند، راهش اين نيست كه يك مشتى هم به پشتش بزنند، خود او و علم را سرنگون كنند. راهش اين است كه كمكش كنند اين اشكال برطرف شود؛ اين نكته را بايد همه توجه كنند، بخصوص كسانى كه در عرصهى سياست و در عرصهى فرهنگ و در عرصهى رسانه و در عرصههاى گوناگون نقش و حضورى دارند) بیانات در ديدار مداحان اهلبيت (عليهمالسّلام "
حسن عبدالصمد
خدایا ببخش مرا به خاطره آن مطلب هایی که بخاطر تو ننوشتم